/ Bilgi Merkezi / Kırkayak Zehirli bir Böcek Diye Bilinir ama Kırkayak Sokar mı?

Kırkayak Zehirli bir Böcek Diye Bilinir ama Kırkayak Sokar mı?

6.2.2017 14:28:00
Makale
Serdar AYDEMİR
Google+'da takip edin

Uzmana Danış

Zehirli Kırkayak Türleri Ülkemizde Pek de Görülmeyen Özel Türlerdir

Nemli ve karanlık ortamların gizemli böcekleri olan kırkayaklar, sanıldıklarının aksine ısırmaz ya da sokmazlar; zaten sokabilecekleri bir uzantıları da bulunmaz. Bazı özel türler zehirli olabiliyorlar; onlarla da Türkiye’de karşılaşmak için oldukça şanssız bir gününüzde olmalısınız. Peki, zehirli kırkayak zehrini nerede saklıyor? Vücudunun yanlarında bulunan zehir bezlerinde, savunmaya geçtikleri zaman bu bezleri aktifleştirerek zehir sporları saçıyorlar. “Kırkayaklar sokar mı?” sorusunun rahatlatıcı cevabını öğrendiysek şimdi biraz bu türü inceleyelim.

Kırkayaklar Nasıl Canlılardır?

Eklembacaklılar familyasından çok bacaklılar grubunun en kalabalık nüfusunu oluşturan kırkayak böceği, etobur kuzenleri çıyanların aksine çoğunlukla otobur olur. Bazı alt türler küçük böceklerden ve leşlerden beslense de bu çok bacaklı böceğin ana menüsünü çürümekte olan yapraklar oluşturuyor.

Kırkayaklar çekingen böceklerdendir. Gündüzleri gizlenir; geceleri ortaya çıkarlar. Oldukça yavaş hareket eden kırkayaklar, tehlike esnasında tespih böceği gibi halka şeklini alabilir ve eğer zehir bezleri varsa zehrini salgılamaya başlar. Bu zehirden etkilenmek için kırkayakla temas halinde olmanız gerekir; yani amacınız ne olursa olsun korunmasız bir şekilde kırkayaklara dokunmayın.

Kırkayaklar çoğunlukla çürümüş besinleri tüketen leşçil canlılar olduğu için onların zehirlerinden çok taşıdığı tehlikeli mikro organizmalardan korkmalısınız. Evlerde koloni kurmayı çok tercih etmeseler de uygun ortam bulurlarsa hızlıca çoğalan kırkayaklar, ev sakinlerinin sağlıklarını tehdit ederler.

Bilinen 13.000 kırkayak çeşidi, 140 aile olarak kategorize edilmiş. Yaklaşık yarısına ülkemizde rastlayabiliyorsunuz.

Kırkayak Türleri

Kırkayaklar, bilimsel isimlerle belirlenmiş 16 sınıfa ayrılmış. Bazı türler savunma amacıyla zırhlarını güçlendirmiş, bir grup kırkayak ise zehir bezlerine güveniyor; geriye kalanlar ise kendine özgü savunma metotları geliştirmişler.

Türkiye’de kırkayakların birçok türüne rastlayabiliyorsunuz. Örneğin bilimsel ismi “Glomerida” olan tespih kırkayakları aşırı şekilde tespih böceğine benzemesine rağmen tamamen ayrı bir türdür.

En yaygın olarak görülen türe “Julida” ismi verilmiş, uzun ince, çok bacaklı bildiğimiz sıradan kırkayaklar bunlar. Özellikle bahar dönemlerinde ortaya çıkan “Falanca köyü kırkayaklar bastı.” haberlerindeki istilacı tür olur kendileri. O yüzden evlerde de çoğunlukla bu türle karşılaşırsınız.

“Polyzoniida” türüne de ülkemizde sıkça rastlanıyor. “Julida” türünden farklı olarak kafaları daha küçük oluyor. Güçlü bir zırhları var ve tehlike anında halka şeklini alabiliyorlar ama tespih kırkayakları kadar düzgün bir form oluşturamıyorlar.

“Platydesmida” denilen tür açık rengi, şişkin bedeni ve sayısız bacaklarıyla kendini hemen belli eden, daha çok doğal çevrede karşılaşabileceğiniz bir kırkayak türü. Bu türü inceleyen bilim adamları ilginç bilgiler elde ettiler; anne ve baba böcekler yavrularına ebeveynlik yapıyormuş!

“Polyxenida” kırkayağı, en ilginç savunma şeklini geliştirmiş. Zehirsiz ve zırhsız olan bu kırkayak türünün bedeninde sayısız tüy ve diken bulunuyor. Onu yemeye çalışan avcıların ağızlarına giren ve batan bu tüyler sayesinde kırkayak çoğu zaman av olmaktan kurtuluyor.

Kırkayaklar Tehdit Edildiğinde Tehlikeli Olabilirler

Kırkayaklar genellikle kaçmaya meyillidir ama köşeye sıkıştıklarını anladıkları anda savunmaya geçerler. Farkında olduğunuz sürece asla bir kırkayakla etkileşime girmeyin; farkında olmadığınız durumlar için de endişe etmeyin. Bazı özel kırkayak türlerinin zehri diğer türlere oranla daha güçlü olsa da, insanlar için hayati tehlikeye neden olmuyorlar. Alerjik reaksiyonlara karşı hassas olanlar daha çok dikkat etmeli, olası zehirlenme durumlarında en hızlı şekilde sağlık birimlerine haber vermeliler.

Her Türlü Kırkayak Sorununuz için Tekniktürk Size Destek Olmaya Hazır

Kibar ve profesyonel kadrosu, son teknoloji ekipmanları ve alanındaki uzmanlığının getirdiği profesyonellik ile Tekniktürk, olası kırkayak istilasında ev ve apartmanları ilaçlamak için hazır bekliyor. İhtiyacınız olduğu anda bizi arayın; hemen yardımınıza koşalım.

ETİKETLER

Adres:
Zümrütevler Mah. Nil Caddesi. Hukukçular ve İdareciler Sitesi Sosyal Tesis Binası Kat:2 34852 Maltepe / İSTANBUL / TÜRKİYE
E-posta:
Telefon:
Çağrı Merkezi: 444 85 65
Faks: 0216 386 52 65