/ Bilgi Merkezi / Türkiye`deki Zehirli Akrepler

Türkiye`deki Zehirli Akrepler

6.4.2016 00:36:00
Makale
Serdar AYDEMİR
Google+'da takip edin

Uzmana Danış

Ülkemizdeki Zehirli Akrep Türleri Nelerdir?

Akrep denildiğinde aklımıza zehirli, tehlikeli, büyük böcekler gelir. Çok eski çağlardan beri dünyada var olan akrepler, aslında hastalık etkenleri taşımazlar. Çoğu zaman kendilerini korumak amacıyla insanları ve hayvanları sokarlar. Akrep sokması (skorpionizm) da ciddi zehirlenmelere, hatta ölümlere bile sebebiyet verebilir.

Akrep zehri, akreplerin telsonlarında (kuyruklarının son bölümü) bulunur. Birçok protein, peptit ve biyolojik yönden etkin bileşiklerden oluşan nörotoksik (sinir sistemi üzerinde zararlı etkisi olan zehirli madde) etkili bir salgı olup, genellikle avlarını yakalamada ve sindirmede kullanılır. Akrep zehirlenmesinin sonunda:

Şiddetli ve yanıcı ağrı, deride kızarıklık, şişlik olur.
Kan basıncı yükselebilir veya düşer.
Çift görme, bilinç kaybı, ağızdan köpük gelmesi gibi nörolojik belirtiler yaşanabilir.
Karın ağrısı, bulantı, kusma olabilir.
Kasılma, yerinde duramama, aşırı terleme görülebilir.
Kişi komaya girip nöbet geçirebilir.
Vücutta aşırı bir adrenalin salınımı olur ve bu, kan damarlarında ani spazma ve pıhtı oluşumuna yol açar (akrebin zehrinin cinsine göre).
Etkilenen damara göre kalp krizi, inme gibi acil durumlar meydana gelebilir.

Özellikle, bağışıklık sistemi yeterince gelişmemiş olan yenidoğanlar ile küçük çocuklarda ve alerjik bünyeli kişilerle yaşlılarda akrep sokması ihmal edilmemesi gereken tıbbi vakadır.

En Zehirli Akrepler

Dünyadaki 1.750 akrep türü içinde ancak 50'sinin zehirli, 20-25'inin öldürücü olduğu biliniyor. Dünyanın en zehirli akrebi ise sarı akrep olarak bilinen leiurus quinquestriatus’tur ve Türkiye’de de bulunmaktadır.

En zehirli akrep türleri arasında bulunan akrepler şunlardır:

Güney Amerika’da: Tityus serrulatus, Centruroides suffusus,

Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da: Androctonus crassicauda, Buthus occitanus,

Güney Afrika’da: Parabuthus granulatus,

Hindistan’da: Mesobuthus tamulus, Palamneus swammerdami.

Türkiye’deki Zehirli Akrepler

Türkiye'de 19 akrep türünden 8'i zehirlidir. 8 tane zehirli akrebin içinde 2 tanesi ölümcüldür. İşte Türkiye’deki zehirli akrepler:

Çok Zehirli (Ölümcül) Akrepler

Leiurus abdullahbayrami (Sarı akrep): 2009 yılında yapılan bir araştırmaya göre "Leiurus quinquestriatus" türüne sokulamadığından bu isimle yeni akrep türü kategorisine alınmıştır. İlk olarak bu tür Adıyaman’da görülmüştür. Güneydoğu Anadolu'nun batısında (Gaziantep, Kilis, Hatay, Kahramanmaraş, Mardin, Şanlıurfa) rastlanır. Sarı renkli olup tıbbi müdahale gerektirecek kadar çok zehirli ve ölümcül bir türdür. Türkiye'nin en zehirli (ölümcül) birinci akrebidir.

Androctonus crassicauda (Kara akrep): Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da (Şanlıurfa, Mardin, Diyarbakır, Batman, Elazığ, Malatya, Adana, Mersin) yayılım gösterir. Siyah renkli olması nedeniyle “kara akrep” ya da “siyah akrep” olarak anılır. Türkiye'nin en zehirli (ölümcül) ikinci akrebidir. Evlere yakın yerlerde yaşamayı sever.

Zehirli (Tehlikeli) Akrepler

Hottentotta saulcyi (Mardin akrebi): 2008 yılına kadar yalnızca Mardin’de rastlandığından “Mardin akrebi” olarak anılır. 13 cm boyunda, sarı renklidir. Mardin, Batman, Şırnak ve Hakkâri’de sıkça görülür. İnsana yakın çevrede yaşar.

Mesobuthus gibbosus (Anadolu sarı akrebi): Anadolu’nun en yaygın akrebi olan bu akrebin zehri öldürücü değildir. Soktuğunda daha çok kusma, sancı, yüksek ateş şeklinde 24 saat kadar süren etkileri görülür.

Mesobuthus eupeus (Doğu sarı akrebi): 3,5 ila 5 cm boylarındadır. Bozkır ve ormanlık alanlarda yaşasa da binalarda ve harabelerde de görülür. Zehri öldürücü değildir ama kusma, yüksek ateş ve şiddetli ağrı gibi şikâyetlere neden olur.

Az Zehirli (Tehlikesiz ) Akrepler

Compsobuthus matthiesseni (Uzun kuyruklu akrep): Diyarbakır, Adıyaman ve Kilis’te bulunur. Boyları 37-44 mm arasında değişir. Açık step alanlarda taşların altında yaşar.

Scorpio maurus linnaeus (Kalın kıskaçlı akrep): Doğu Akdeniz ile Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ve Iğdır'da bulunur. Scorpionidae familyasının Türkiye’deki tek türüdür. Dünyada taksonomik (canlıların sınıflandırılmasıyla ilgilenen bilim dalı: Taksonomi) olarak tanımlanan ilk akreptir.

Lurus asiaticus: Mersin, Adana, Niğde, Kahramanmaraş ve Adıyaman’da bulunur. 90 mm uzunluğundadır. Halk sağlığını tehdit etmez.

Lurus kadleci: Antalya ve Mersin’de yayılım gösteren orta boy akreplerdir.

Lurus kinzelbachi: İzmir ve Aydın’da yayılım gösteren akreplerdir. 85 mm uzunluğa sahiptir.

Lurus kraepelini: Muğla, Antalya, Mersin, Karaman, Konya ve Isparta’da görülür. 100 mm uzunluğundaki büyük akreplerdir.

Calchas nordmanni (Artvin akrebi): Luridae familyasının ait Türkiye’ye özgü akrebidir. Türkiye'nin en kuzeyinde (Artvin ve Erzurum) yaşayan akreptir.

Calchas birulai: Adıyaman, Diyarbakır, Malatya, Gaziantep, Mardin, Siirt, Şanlıurfa’da bulunan küçük akreplerdir.

Calchas gruberi: Türkiye’nin güneyinde, Mersin’de ve Antalya’da yayılım gösterir.

Akrep ile Mücadele

Görüldüğü üzere akrepler insanlar için tehlikelidir. Eğer evinizde ya da ofisinizde akrep gördüyseniz, emin olun çok yakınlarda bir yerlerde henüz keşfedilmemiş bir akrep yuvası vardır. Akrepten korunmak için böcek ilaçlama firmalarından profesyonel destek almalısınız.

Haşere ilaçlamada uzman olan Tekniktürk, akrep ilaçlama hizmeti ile de istenmeyen canlılardan sizi uzak, içinizi ferah tutar.

ETİKETLER

Adres:
Zümrütevler Mah. Nil Caddesi. Hukukçular ve İdareciler Sitesi Sosyal Tesis Binası Kat:2 34852 Maltepe / İSTANBUL / TÜRKİYE
E-posta:
Telefon:
Çağrı Merkezi: 444 85 65
Faks: 0216 386 52 65