/ Bilgi Merkezi / Kırkayakla Çıyan Arasındaki Fark Nedir?

Kırkayakla Çıyan Arasındaki Fark Nedir?

31.1.2017 18:12:00
Makale
Erhan ÖZDEMİR
Google+'da takip edin

Uzmana Danış

Kırkayak ve Çıyan Birinci Dereceden Akraba Sayılırlar

Eklem bacaklılar familyasının (Athropoda) alt şubesi olan çok ayaklılar (Myriapoda) sınıfından kuzen olan çıyan ve kırkayak, birinci dereceden kuzen sayılabilirler fakat belirgin farklarla birbirinden ayrılırlar. Halkalı bir vücut formuna sahip olan kırkayak böceği, bu noktada çıyanla benzerlik gösterir.

Kırkayak çeşitleri, çıyan türlerine göre çok daha fazla sayıdadır ve daha geniş bir coğrafyaya yayılmışlardır. İki tür, benzer formları nedeniyle birbirleriyle sıkça karıştırılmaktadır. Şimdi, iki türün de habitatını inceleyerek onları nasıl ayırt edebileceğimize bakacağız.

Kırkayakların Habitatı

Kırkayaklar, sıcak ve nemli yerlerde yaşamaktan hoşlanır; çekingen böceklerdir. Birkaç türü zehirli olsa da çoğunluğu zehirsizdir. Kırkayaklar yaprak kümelerinin altında, taşlıkların arasında yaşarlar ve gündüzleri dinlenme hâlinde olurlar. Geceleri aktifleşerek besin aramaya çıkan kırkayaklar, çürümüş bitkilerle beslenirler; az sayıdaki türün leşçil olduğu ve ölü canlılarla beslendiği de gözlemlenmiştir.

Kırkayakların ayak sayısı 30 ila 750 arasında değişebilir.
Kırkayaklar yumurta ile ürerler; dişiler iki hafta kadar kuluçkaya yatar. Yavruların yetişkinliğe ulaşması bir yılı alır.
Kırkayaklar kolonici bir türdür; uygun şartlar bulurlarsa bir anda yüzlerce hatta binlerce olabilirler.
Kırkayaklar, çok bacaklılar sınıfının en kalabalık türünü oluşturur. Yaklaşık 13.000 çeşit böceğin bulunduğu Anthropoda sınıfının 2/3’lük kısmı kırkayaklara aittir.
Kırkayaklar antenleri aracılığıyla iletişim kurar.
Kırkayakların gözleri çok gelişmediği için etraflarını da antenleri aracılığıyla algılarlar. Daha çok titreşimlere dikkat ederler.
Kırkayaklar çoğunlukla kahverengi tonlarda olurlar.

Çıyanların Habitatı

Çıyanlar, Antarktika kıtası hariç her yerde bulunabilen, çoğunlukla zehirli olan çok bacaklı bir böcek türüdür. Tıpkı kırkayaklar gibi rutubetli ortamları seven çıyanlar, oksijen seviyesi ne kadar çoksa o kadar irileşebilirler. Bir iki santimlik küçük çıyanlarla karşılaşabileceğiniz gibi 30 santime varan uzunluklarıyla küçük bir yılan gibi salınan devasa boyutlarda çıyanlara da denk gelebilirsiniz.

Çıyanlar çoğunlukla böceklerle beslenir ama zehirli ve iri boyutlu olanlar fareleri, hatta kuşları bile menülerine ekleyebilirler.
Çok uzun bacaklarından tanıyabileceğiniz ev çıyanları hariç, çıyan türleri nadiren iç mekanlarda görülür.
Çıyanların zehri dişlerinde ve ayaklarında bulunur. Dişleri insan derisi delebilecek kadar güçlü değildir fakat zehirleri insanlar için tehlikelidir.
Çıyan tarafından zehirlenmiş insanlarda baş dönmesi, kızarıklıklar, iştahsızlık, kusma, deride kabarıklıklar ve şişmeler görülebilir. Çıyan sokmasına maruz kalan insana yapılacak ilk müdahale, kan akışını yavaşlatmak olmalıdır. Bunu da ısırılan bölgenin 4-5 santim üzerini sıkıca bağlayarak sağlayabilirsiniz.
Çıyan zehirlenmesiyle karşılaşılan anlarda, sağlık birimlerine hızlıca haber vermek gerekir.
Çıyanların rengi türlerine ve bulundukları ortama göre değişir. Kırmızı, siyah, kahverengi, sarı, turuncu ve yeşil olabilirler.

Kırkayak ile Çıyan Arasındaki Farklar

Kırkayakla çıyanları ayırt etmek istiyorsanız ayaklarına bakın. Çıyanların her bir halkasından tek çift bacak çıkarken kırkayaklarınkinden iki çift bacak çıkar.
Çıyanlar zehirli böceklerdir. Peki, kuzenleri olan kırkayaklar zehirli midir? Çoğunlukla hayır. Bazı özel türler zehirli olabilir ama onların da zehirleri oldukça etkisizdir.
Çıyanlar sokar, ısırır, temas halinde zehirler ve tehlikeli mikroplar taşırlar. Kırkayaklar sadece temas halinde zararlı mikroorganizmaları bulaştırırlar.
Çıyanlar etobur, kırkayaklar otobur böceklerdir.
Kırkayaklar daha çok koloni kurmaya meyillidir; çıyanlar ise tek başlarına takılmayı severler.
İki tür de yumurta ile çoğalır ama kırkayaklar daha uzun süreli ebeveynlik yaparlar.

Her Türlü Haşere Problemi için Tekniktürk’ü Arayın

Hem çıyanlar hem de kırkayaklar tehlikeli böcek türleri arasındadır. Her ikisi de temas halinde istenmeyen sonuçlar oluşturur ve bulundukları ortamı sağlıksız hale getirirler. Olası bir istila durumunda hızlıca müdahale etmek gerekir.

Kırkayak ilaçlama konusunda profesyonellik gerekir. Yanlış yapılan ilaçlamalar, onları olduklarından daha dirençli bir pozisyona getirip sayılarını çoğaltabilir. Her türlü böcek ilaçlama uygulamanızda Tekniktürk’ün uzmanlığına başvurun; siz keyfinize bakınırken biz böcek sorununuza el atalım.

ETİKETLER

Adres:
Zümrütevler Mah. Nil Caddesi. Hukukçular ve İdareciler Sitesi Sosyal Tesis Binası Kat:2 34852 Maltepe / İSTANBUL / TÜRKİYE
E-posta:
Telefon:
Çağrı Merkezi: 444 85 65
Faks: 0216 386 52 65