Sivrisineklerde Üreme: Larva ve Kan İlişkisi

Yaz mevsimi yanında bir baş belasını da getirir: Sivrisinekler. Kulağımızın dibinde vızıldayarak uykumuzu kaçırdığı yetmezmiş gibi, fırsat buldukça kanımızı emer ve birçok tehlikeli hastalığa neden olabilirler. Sivrisinek, çoğu böcek gibi yumurtlayarak çoğalır ve bu yumurtalar gelişebilmek için sulak yerlere ihtiyaç duyar. Küçük bir tenekede birikmiş su da sivrisinek yumurtalarının gelişimini sağlayabilir; içinde yeterli besin barındırıyorsa...

Sivrisinek küçük bir haşere olabilir ama şimdiye kadar insanlara en çok zorluk çıkarmış böceklerden biridir. Sivrisinek ısırığı, deride enfeksiyonlara ve iltihaplanmalara neden olabilir ama bu sadece buzdağının görünen kısmıdır. Sivrisinekler taşıdıkları parazitlerle sarıhumma, sıtma ve fil hastalıklarını insana bulaştırabilirler. O yüzden sivrisineklerden korunma yolları hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.

Her ne kadar bizim için can sıkıcı olsalar da, sivrisinekler ekosistem için gerekli uçan haşerelerdir. Sivrisinek larvaları balıklar için besleyici bir öğün olurken yetişkin sivrisinekler de kuşlar ve yarasalara protein açısından zengin bir besin kaynağı olurlar.

Sivrisineğin kaç dişi var ve hangi dişleriyle bizi ısırıyor? Soru tamamen yanlış olduğu için cevabı da yok; çünkü sivrisineklerin ağzı bildiğimiz ağza benzemiyor. 100 milyon yıllık evrim süreci sivrisineklere mükemmel bir silah vermiş; ağızları avlarından kanı daha rahat emmesini sağlayan iğne benzeri bir uzantıya dönüşmüş. Her türlü ince deriyi ve kabuğu delebilen bu uzantı sayesinde, hem kan emiyor hem de meyvelerin özsuyunu içebiliyorlar.

Çift kanatlılar takımının bir üyesi olan sivrisinekler, yetişkinliğe ulaşana dek dört evre geçirdikleri için tam başkalaşımlı böcekler sınıfına giriyor. Yumurta, larva, pupa dönemini hayatta kalarak bitirirlerse, erişkin bir sivrisineğe dönüşüp uçmaya başlıyorlar; ilk üç evre suda geçiyor.

Sivrisineklerin çıkardıkları rahatsız edici ses, aslında çiftleşmek için kullandıkları bir iletişim biçimi. Dişi sivrisinekler vızıldamaya başlayınca erkekler bunu çiftleşme çağrısı olarak algılıyor; karşılıklı titreşimleri uyumlu olurlarsa da çiftleşiyorlar. Sivrisinek sesiyle ilgili 1920’lerde Kanada’da yaşanmış ilginç bir hikâye var: Yeni inşa edilen bir elektrik santralindeki jeneratörlerin hepsi birer birer bozulmaya başlıyor; arızayı araştıran teknisyenler jeneratörlere sıkışmış yüzbinlerce sivrisinek buluyorlar. Böylelikle de jeneratörün çıkardığı sesi dişilerin sesiyle karıştıran erkekler, jeneratörlerin içine akın ederek jeneratörün bozulmasına sebep olmuşlardır.

Uygun eşini bularak döllenmiş dişi sivrisinek, yumurtalarını durgun su kenarlarına, lağımlara, nemli topraklara ve bataklıklara bırakıyor. Bir dişi sivrisinek 40 ila 400 arasında yumurta bırakabilir; tabi ne kadar beslendiğine bağlı olarak. Dişi sivrisinekler sadece insan kanı emmiyor; etrafta bulunan derisi ince her canlı onların hedefleri arasındadır. Dişi sivrisinekler yumurtlamak için kanda bulunan bir proteine ihtiyaç duyar ve ne kadar iyi beslenirlerse o kadar çok yumurta üretebilirler. Ürettikleri ilk yumurta için kanda bulunan proteine ihtiyaç duymazlar fakat daha fazla yumurta üretmek için bu protein gereklidir. Suya bırakılan yumurtalar 10 saatte açılır ve sivrisinek larvaları suyun içinde bulunan alglerle beslenmeye başlar; ardından pupa dönemine geçer. 1-2 gün içinde yeni bir yetişkin sivrisinek oluşmuştur ve etrafta vızıldamaya başlar.

Her türlü mekânı, en etkili böcek ilaçlama uygulamalarıyla yaşanabilir kılan Tekniktürk, size bir telefon uzaklığında. Böcekler sorun oluyorsa arayın, hemen yardımınıza koşalım.