Pire Isırığı ve Tedavisi

Pire insanların baş etmekte en çok zorlandığı parazit türlerinden biridir. İnsana genellikle kedi ve köpek gibi evcil hayvanlardan geçen pire, insanları ısırması sırasında ağzında bulunan salgıyı insan vücuduna enjekte eder. Sonra da sivri iğnesini batırarak vücuttan kan emer. Pire tarafından ısırılan insan ısırılan bölgede aşırı bir kaşıntı ve yanma hissi ile yoğun bir huzursuzluk hisseder. Ayrıca pire tarafından ısırılan bölgede kızarıklar ve minik kabarcıklar oluşur. 

Pire ısırığı gerekli önlemler alındığı takdirde ısırığın yoğunluğuna göre 4 ile 9 gün arasında iyileşir. İnsanda pire ısırığı, gerekli önlemler alınmazsa ciddi hastalıklara sebep olabilir. Özellikle bebekte pire ısırığı, çok ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu hastalıkların bazıları kuduz, tifüs, bazı alerjik hastalıklar ile bir takım cilt hastalıklarıdır. Pire tarafından ısırılan insanların öncelikle alması gereken önlemler ise şunlardır: Isırılan bölgenin temiz su ve sabunla yıkanması, buz terapisi veya amonyakla tedavi ve pamuk desteği ile kaşıntı sonrası acının azaltılması olarak sayılabilir.

Pireler genelde kedi ve köpek gibi evlerde en sık beslenen hayvanlarda ve kısmen de tavşan, fare, koyun ve keçi gibi eve yakın yerlerde beslenen veya bulunan hayvanlarda görülür. Pirelerin bu hayvanları tercih etme nedeni saklanmak, beslenmek ve çoğalmak için çok elverişli vücutlara sahip olmalarıdır. Kedi pireleri yuvarlak başlı ve daha küçük olurken köpek pireleri en iri olan pire türlerini oluştururlar. Pireler hayvanları ısırıp kanlarını emerek beslenirler ve gün boyu pek çok yerde dolaştıklarından hayvanlarda bulunan mikropları insanlara veya başka hayvanlara bulaştırırlar. Yine beslendiği hayvanların vücutlarına bırakılan pire yumurtaları, kısa sürede olgunlaşarak yavru pireleri ortaya çıkarırlar. Pireler tarafından ısırılan hayvanlar sürekli bir huzursuzluk içine girerek hem kendilerini hem de sahiplerini meşgul ederler. Sürekli kaşınan hayvan, pireleri vücudundan dışarıya atarken ısırılan yerlerin yanmasına ve hatta kanamasına yol açar. Ayrıca ısırık yoluyla bulaşan hastalıklardan dolayı zayıf ve güçsüz düşerek sonu ölüme kadar uzanabilecek sıkıntılı bir süreç yaşayabilirler.

Pireler kanla beslendikleri ve insanlar ile evcil hayvanların kanlarına duyarlı oldukları için ısırırlar. Isırmasının diğer nedeni ise ana besin maddesi olan kana ulaşmasının başka yolunun olmamasıdır. Çünkü pire ısırdığı yerden iğnesini insan veya hayvan vücuduna sokarak kan emmek suretiyle beslenir. Pireler genellikle geceleri harekete geçerek uyuyan insan ve hayvanları beslenmek amacı ile ısırırlar.

Pire kan emerek beslenen bir parazit olduğu için kan yoluyla bulaşan hastalıkları bir insandan diğer insana, hayvandan hayvana veya hayvandan insana geçirebilir. Pire hastalık taşımasının yanı sıra ısırdığı hayvan veya insanda başta kaşıntı olmak üzere bir takım rahatsızlıklara sebep olur. Bazı durumlarda insanların cilt hassasiyetlerine göre daha ciddi hastalıkların oluşmasına bile neden olabilir. Tedavi edilmeyen pire ısırıkları aşırı kaşınma sebebiyle iyileşmesi güç açık yaraların oluşmasına neden olabilir. Pire bir kan emme hamlesini yaklaşık otuz ısırık ile gerçekleştirir. Buda insan veya hayvanda geniş bir alanda hastalık kapma olasılığını artıracak hassas bölgelerin oluşmasına neden olur. Pire ısırıklarının hastalık taşıma ve bulaştırma kapasitesinin yüksek olması insan ve hayvanların bulaşıcı hastalıklara hedef olma risklerini artırırken, tedavi için birden fazla müdahaleye ihtiyaç duyulmasına kapı aralamaktadır.

Pire ısırığı belirtileri hemen her insanda aynıdır. Ancak vücut hassasiyetleri daha yüksek olan insanlarda genele oranla bir takım farklı semptomlar görülebilmektedir. Pire ısırmasının genel belirtileri şu şekildedir: Pire tarafından ısırılan bölgede kızarıklık oluşması kaçınılmazdır ve bu ilk belirtidir. Çünkü pire ana besin maddesi olan kanı emmek için vücudu ısırarak derinin altına ulaşır. Bu ısırma sırasında deri dışarıdan bir müdahaleye maruz kaldığı için kızarır. Daha sonra deri üstünde görülen minik kabarcıklar pire ısırığı belirtisi olarak öne çıkar. Söz konusu kabarcıklar pirenin kan emmek için sivri uçlu iğnesini kan emeceği bölgeye batırıp çekmesi sonucu oluşur. Eğer hassas bir cilde sahipseniz, pire ısırığı alerjisi ile de uğraşmak zorunda kalabilirsiniz. Yani pire ısırığı siz de başka alerjik sorunlara sebep olabilir.

Pire ısırığının bir diğer yaygın belirtisi ise kaşıntıdır. Kaşıntı kişinin yaşa kalitesini düşürecek kadar yoğun olabilir. Kaşıntının uzun sürmesi ise yoğun bir yanma hissi ile zaman zaman kanamalara sebep olur. Ayrıca tüm bu belirtilerin yaşanmaya başlamasıyla ortaya çıkan huzursuzluk hissi yine pire ısırığının dolaylı da olsa sebep olduğu bir sorun olarak karşımıza çıkar.

Pire ısırığının tedavisi insan ve hayvanlar için farklı yöntem ve ilaçlarla yapılır. Her şeye rağmen pire ısırıklarına maruz kalınmışsa başa çıkılması gereken ilk sorun kaşıntı olacaktır. Pire ısırığı kaşınma hissine sabredilebilirse kendiliğinden birkaç gün içerisinde iyileşebilir. Ancak kaşıntıya sabretmek çok zor olduğundan doktora danışarak kaşıntı önleyici krem veya aromatik yağlar kullanılabilir. Kaşıntı için ikinci bir çözüm ise amonyaktır. Amonyak pamuk yardımıyla ısırılan bölgeye uygulandığında kaşıntıyı keser. Ayrıca ısırılan bölge enfeksiyon riskine karşı sabun ve suyla iyice temizlenir. Eğer pire ısırığı tedavisinde geç kalınmışsa veya kişisel müdahalelerle çözülemeyecek alerji gibi durumlar ortaya çıkmışsa bir sağlık kuruluşundan uzman doktor tarafından tıbbi yardım almak en doğru yoldur. Evcil hayvanların pireler tarafından ısırılması sonrası tedavisinde ise hayvanı pire şampuanı ile yıkamak, hayvanların boğazına pire tasması takmak gerekir ki, bu tasma pirelere karşı son derece etkilidir. Özel pire tarakları ile hayvanların tüylerini taramak, hayvanları uygun yöntemlerle ilaçlamak gibi seçenekler de bulunmaktadır. Daha ileri vakalarda ise hayvanlara pire ilacı enjekte etmek veya ağız yoluyla ilaç vermek en uygun yöntemdir. Ancak bu uygulamayı sadece veteriner hekimler yapabilir. İnsanlar için pire ısırığı tedavisinde, bilinen tüm hastalıklarda olduğu gibi önce vaka gerçekleşmeden koruyucu önlemlerin alınması gelmektedir. Bu önlemlerden bazılarını şöyle sıralayabiliriz: Öncelikle kişisel bakım ve temizliğin her zaman özenle yapılması, evde beslenen evcil hayvanların bakımlarının ve temizliklerinin uygun ekipmanlar eşliğinde düzenli olarak yapılması veya yaptırılması, eve getirdiğimiz veya bir şekilde evimize gelen malzemelerin temizlik kontrollerinin mutlaka yapılarak pirelerin yaşamak için uygun ortam bulmasının önlenmesi.

Pirelerden ve pire ısırıklarından kaçınmanın en kestirme ve en etkili yolu ilaçlama yaptırmaktır. Pire çok hızlı çoğalan bir parazit türü olduğu için kişisel yok etme çabaları genellikle yetersiz kalmaktadır. Kişisel gayretlerle yapılan müdahaleler sonucu bir iki gün ortalıkta görünmeyen pireler bir anda daha çok ve etkili şekilde ortaya çıkarlar. Bu da pirelerle mücadelede profesyonel yardımı zorunlu kılar. Pire istilasıyla karşılaştığımızda vakit kaybetmeden kişisel korunma önlemlerimizi alıp, sorunu kökten ve kalıcı bir şekilde çözmek için alanında uzman bir ilaçlama kuruluşu ile temasa geçmek en doğru seçenektir. Çünkü pire gibi haşerelerle mücadele bu alanda derin bilgi ve deneyimi olan kişi ve uygun ekipmanların işe koşulmasıyla mümkündür. Özellikle hayvan ve mekanların uzman kişiler tarafından pirelerden arındırılması, pire ısırıklarından korunmanın en garantili ve en ucuz yoludur. Ucuzdur çünkü kişisel mücadeleyle sonuç almak neredeyse imkanız olduğu için her deneme ikinci bir masrafı getirecektir.