Karınca

Karınca ile mücadele zor olabilir, ancak karıncaların davranışlarının sizin ve evinizin başına nasıl büyük belalar açabileceği hakkında bilmeniz gereken bazı şeyler vardır:

• Giriş yeri: Karıncalar, su ve tatlı ya da yağlı yiyecek maddeleri bulmak için en küçük yarıklardan bile geçerek mutfağa, kilere ve yiyecek saklama odalarına girebilir.

• Koku izleri: Karıncalar yiyecek kaynağını tespit ettiklerinde arkalarından gelenlerin takip edebilmesi için, feromon içeren gözle görünmeyen kimyasal bir iz bırakır.

• Yuva yerleri: Evinizin içinde ya da dışarıda hemen hemen her yerde; çimenlik yerlerde, duvarlarda, kütüklerde, hatta inşaat temellerinin altında dahi yuva yapabilirler.

• Koloni büyüklüğü: Kolonilerin büyüklüğü 300,000 ile 500,000’e kadar çıkabilir ve tehlike olduğunda tüm koloni hızlı bir şekilde yerlerinden ayrılıp tekrar başka bir yere yerleşebilir.

• Koloninin ömrü: Bir koloni oldukça uzun bir süre devam edebilir. İşçi karıncalar yedi yıl ve kraliçe 15 yıla kadar yaşayabilir.

• Profesyonel destek almadan mücadele etmenin etkisizliği: Karıncalardan kurtulmak için tek başınıza yaptığınız mücadele yöntemlerinin çoğu sadece gözle gördüğünüz karıncaları öldürür. Gerçekten etkili olan bazı yöntemler ise yuvalarına nüfuz edip bu alanları yok ederek tekrar geri dönüşlerini önler. Aynı zamanda bireysel ev çözümleri farklı türlerdeki karınca istilalarının farklı yöntemler gerektirdiği gerçeğini de hesaba katmaz.

Karıncaların birbirinden bağımsız ve çok farklı yaşam evreleri vardır: yumurta, larva, pupa ve yetişkin. Bu tam metamorfoz olarak bilinmektedir. Karınca türlerine ve ortam faktörlerine bağlı olarak yaşam döngüsünün tamamlanması genellikle birkaç haftayla birkaç ay arasında sürer.

Yumurtalar

Bir erkek karıncayla başarılı bir şekilde çiftleşen bir dişi karınca kraliçe karınca olacak ve yumurtlayacaktır. Yumurtlayabilen kraliçeler bir yuva (koloni) kurmak ve yumurtlamaya başlamak için korunaklı bir yer seçer. Karınca yumurtaları çok küçüktür yani çapı sadece bir milimetrenin yaklaşık yarısıdır. Yumurtalar aynı zamanda oval, beyaz ve saydamdır.

Larva

Yaklaşık 1-2 haftalık yumurta evresinden sonra, tırtıla benzer, bacaksız karınca larvası yumurtadan çıkar. Bu evrede yetişkin karıncalar zamanlarının çoğunu oldukça obur ve açgözlü olan larvaları, sindirip tekrar çıkardıkları yiyecek ve sıvılarla besleyerek geçirir.

Pupa

Larva tüy döküp deri değiştirdikten sonra pupa evresine girmiş olur. Pupa, ayaklarının ve anteninin katlı ve pupa gövdesine sıkışmış olması dışında yetişkinler gibi görünür. Başlangıçta karınca pupası genelde beyazdır, fakat yaşlandıkça yavaş yavaş koyu renkli olmaya başlar. Karınca türüne bağlı olarak pupa belki koruyucu bir kozanın içinde olabilir.

Yetişkin

Pupa evresi tamamlandığında yetişkin karınca ortaya çıkar. Çıkış anında yetişkin karınca büyümesini tamamlamıştır, fakat rengi yaşlandıkça koyulaşır. Yetişkin karıncalar üç farklı koloni kastından birisidir: kraliçeler, işçiler veya erkekler. Kraliçeler kolonideki tüm yumurtaları yapan, yumurtlayabilen dişilerdir. İşçiler üreyemeyen ama yiyecek toplayan, larvayı besleyen ve yuvayı muhafaza edip temizleyen dişilerdir. İşçiler kanatsızdır ve yiyecek peşinde koşmak ve koloniyi davetsiz misafirlerden korumak işçilerin görevidir. Erkek karıncalar kanatlıdır fakat onların tek vazifesi oğul verme (swarming) süresi içinde kraliçelerle çiftleşmektir.

Evinizdeki veya apartmanınızdaki karıncalar mevsimsel ya da yıllık bir problem olabilir. Birçok karınca türü yuvalarını dışarıda yapar ve yiyecek aramak için evinize geldiklerinde durum can sıkıcı olur. İyi bir yiyecek kaynağı keşfettikleri zaman gelmeye devam edip, yiyeceklerini toplayıp yiyeceği dışarıdaki kolonilerine tekrar bırakır. Fakat diğer karınca türleri binanın içine girip burada yuvalarını yapar ve evin içinin sürekli bir sakini olur. İstila yapabilen ve içeride kalmayı seçebilen daha yaygın karınca türlerinin bazısı kaldırım karıncaları, marangoz karıncalar, kokulu ev karıncaları, hırsız karıncalar, akrobat karıncalar ve firavun karıncalardır. Bu karıncalardan herhangi birisi mücadele açısından zorlaştırıcı olabilir, fakat firavun karınca içlerinde en zoru olmasa da mücadele etmesi en zor olanlardan biri olan bir iç mekân karıncasıdır. Türkiye’nin güney şehirlerinde birinde yaşıyorsanız kış yerine daha sıcak olan bahar, yaz ve son bahar aylarında iç mekânda veya dışarıdaki karıncalar genellikle bir problemdir.

İçerideki karıncalar, yiyecek kaynaklarının, nemin yakınında ve duvar boşlukları, araç gereçlerin altları, pencere çerçevelerinin gerisi ve döşemelerin altları gibi gizli ve korunaklı yerlerde bulunabilir. Karıncalar, toplu halde yaşayan böceklerdir, yani insanlara yakın olarak yaşamaktan hoşlanırlar. Bizimle aynı bazı şeyleri yerler. Tatlılar, etler, nişastalar ve sıvılar... Evlerimizin, apartmanlarımızın ve ofis binalarımızın içinde yerleşmekten hoşlanmaları bu açıdan hiç de şaşırtıcı değildir.

Çoğu ev sahibi veya bina yöneticisi, çok sık karşılaşılması ve inatçı olmaları nedeniyle, karınca ile mücadelenin en can sıkıcı problemlerinden biri olduğunu kabul eder. Bütün karınca sürüsü ile mücadele etmek için tek bir yöntem ya da strateji yoktur algısı tamamen doğrudur. Sıklıkla, önleme ve kontrol faaliyetleri, çeşitli karınca türlerinde, karınca yuvası yerlerinde ve karıncanın sevdiği yiyeceklerde farklılık gösterir. Diğer bir çok haşere problemlerinde olduğu gibi, eksiksiz ve entegre bir haşere yönetim programının kullanılması en iyi sonucu verir. Başarılı bir karınca ile mücadele programının bazı önemli unsurları:

• Doğru tespit çok önemlidir, zira karıncalar birbirinin aynı değildir. Farklı karınca türleri, birbirlerinden çok farklı davranış, alışkanlık ve yaşam alanlarına sahip olabilir. Bilgi bazlı karınca ile mücadele haşere yönetim uzmanınızın sağlayacağı en önemli hizmetlerden biridir. Haşere karıncaların nerede bulunduğu, faaliyetleri ve nelerden hoşlanıp nelerden hoşlanmadıkları etkin bir karınca ile mücadele açısından hayati derecede önemlidir.

• Karıncalar yaşamak için neme ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden borulardaki ve çatıların her yerindeki su kaçaklarını tamir ederek nemi yok edin veya en aza indirin. Yağmur olukları ve borularının yağmuru evinizden uzaklaştırdığından emin olun.

• Her şeyi temiz tutun. Mutfaktaki ve yemek yediğiniz diğer yerlerdeki yiyecek kırıntılarını yok edin. Zemini ve dolap üstlerini temiz tutun. Lavaboda bütün gece kirli tabak bırakmayın. Bulaşık makinası ve diğer gereçleri düzenli olarak temizleyin. Çöp kutularını boşaltın ve temizleyin. Karıncaların sevdiği yiyecekleri sıkı şekilde kapatılmış kutularda ya da buzdolaplarında muhafaza edin. Çoğumuz bir şey seyrederken atıştırmaktan hoşlanırız. Bu nedenle televizyon seyrederken yediğiniz alanları kontrol etmeyi unutmayın. Dışarıda ızgara yapıp yediğinizde, ızgarayı temizlediğinizden ve masadaki, tezgâh üstündeki ya da bahçedeki tüm yiyecek kalıntılarını yok ettiğinizden emin olun.

• Dışarıda bırakıcı teknikleri kullanın ki karıncalar evinize giremesin. İşçi karıncalar (yiyecek arayıcılar) evin dışındaki delikler, yarıklar ve açıklıklardan yararlanarak içeri girer. Kabloların, su yolu ve boruların eve girdikleri yerlerin yalıtımını yapın. Ağaç dallarını birbirinin üzerine gelmesini önlemek için budayın. Aksi durumda karıncalar dalları eve girmek için “yol” olarak kullanır. Karıncalar kimyasal koku izi bıraktığı ve bunları takip ettikleri için bu koku izlerini ıslak sünger ya da sabun beziyle silmek faydalı olabilir.

• Sığınaklarını yok ederek ya da en aza indirerek karıncaları evinizden uzak tutun. Evinizin yanında karınca kolonisinin gelişmek için ihtiyaç duyduğu korumayı ve nemi sağlayan şeyleri bırakmayın. Saman örtüsü ve bahçe kerestelerini temelden en az 30 – 60 cm uzağa götürün. Yer örtücü bitkileri inceltin ya da mümkünse tamamen yok edin.

• Çer çöp, kırıntı ve yıkıntıları evden uzağa götürün. Taş yığınlarını veya levhaları yok edin ve toprağı ıslak tutup zemin altında biriktirecek herhangi bir şeye izin vermeyin. Temel yakınındaki çamurluk siperlerinin altını düzenli şekilde kontrol edin. Tüm ağaç köklerini, yerdeki kütükleri ve ağaç dallarını yok edin. Yakacak odunları evden mümkün olduğunca uzakta tutun ve bunları içeri getirmeyin ve garajda tutmayın.

• Evin içinde veya dışında bulunan karıncaları yok etmek için elektrikli süpürge kullanın.

• Sadece görmüş olduğunuz karıncalar ile mücadele etmek için asla haşere ilacı sıkmayın. Koloninin sadece ufak bir kısmını spreylediğiniz için bu genellikle işe yaramaz. Karınca kolonileri birçok işçiden, bir veya birkaç kraliçeden artı karınca larvası ve pupalarından meydana gelmektedir. Koloni ile etkin mücadele, kraliçeleri ve işçilerin yok edilmesine bağlıdır. Bu yapılmazsa koloni yaşamaya devam edecektir ve eğer karıncalar bazı üyelerinin öldüğünün farkına varırsa başka bir yere bile gidebilir.

• Evinizin içindeki karınca ile mücadele yaptığınızda, karıncaları çeken haşere yemlerini kullanmanız en iyi seçenektir. Yiyecek toplayan karıncalar yemi bir başka yiyecek kaynağı olduğunu sanıp kraliçe ve diğer üyelerin yemesi için tekrar yuvaya götürür. Bu yöntemle tüm karınca kolonisi ile mücadele edilmiş olur.

• İçerideki karıncaların için kendin-yap türü haşere ile mücadele yöntemleri ortalama ev sahiplerini neredeyse daima zorlamıştır ve sonuçlar sıklıkla hüsran ve başarısızlık olmuştur. Bu karıncalar çok zorlu oldukları için en iyi yol en iyi çözüm “Bayer Protection Program” üyesi Tekniktürk uzmanından yardım almaktır.