Güve

Latince Adı:

Order Lepidoptera

Görünümü

Güveler tipik olarak üzeri pullarla kaplı iki çift kanata sahiptir. Helezon şeklinde dilleri ve petek şeklinde iri gözleri vardır. Güvelerin görünümleri ve boyutları, türlerine bağlı olarak çarpıcı bir şekilde değişkenlik göstermektedir. Bazıları çok büyükken, diğerleri çok miniktir. Bazı güve türleri parlak metalik renklerdeyken, diğerleri kahverengi veya gri tonlarda ve mattır. İç ortamlarda bulunan güvelerin çoğu 2 cm’den daha kısa kanat açıklığına sahiptir ve çoğunlukla gri veya kahverengi ile kırmızımsı kahverengi arası tonlardadır.

Davranış, Beslenme Şekli ve Alışkanlıkları

Güvelerin davranış, beslenme şekli ve alışkanlıkları, en az görünümleri kadar farklıdır. Hoş görünümlü polen taşıyıcı olanlardan sinsi kan emicilere kadar değişen çeşitlilik gösterirler. Bazı güveler belli başlı zirai haşerelerken, çoğunluğu ise insanlara doğrudan önemli bir etkileri olmadan yaşam döngülerini tamamlar. Çoğu kez aralarında kuşlar, memeliler, sürüngenler, amfibiyenler (hem denizde hem de karada yaşayanlar), haşereler, örümceğimsi eklembacaklılar ve hatta bazı bitkiler de olan birçok hayvan için besin kaynağıdırlar. İç ortamlarda, ev sahipleri güvelerle büyük olasılıkla ya kiler ve mutfaklarda saklanan malzemelerle, ya da kumaşlarla beslenirken karşılaşırlar.

En çok yün kıyafetleri mahvetme yetenekleriyle bilinmelerine rağmen elbise güveleri aynı zamanda aralarında ipek, saç, keçe, kürk ve tüy olan birçok farklı doğal malzemeye de düşkündür. Bu güveler genellikle 2,5 ile 5 cm uzunluğunda ve ten rengindedir.

Işıktan uzak dururlar ve çoğunlukla bodrum ve çatı katları ve dolap içleri gibi karanlık yerlerde bulunurlar. Bu yerlerde, güvelere kumaş katlarının içinde, veya köşelerde saklanır vaziyette rastlanabilir. Güveler, popülasyonları fark edilmeden çok önce bir evi istila edebilmektedirler. Dolayısıyla, elbise ve eşyalar ciddi  şekilde zarar görebilmektedir.

Zarar gören elbiselerin sorumlusu, yetişkin olmayan elbise güveleridir. Bunlar hayvansal-bazlı kumaşları tercih ederler. Güveler, süveter, palto, battaniye, halı, dekoratif malzeme, atkı, yastık, ve oyuncak tüketebilir. Sentetik elyaflarla beslenmeyi tercih etmezler ama karışık malzemeli ve lekelenmiş kumaşları tüketirler.

Bazıları zararsız ve bir kısmı içerdikleri ipek ve besin değerleri nedeniyle yararlı olarak bilinse de, güve ve tırtılların çoğu istenmeyen haşereler olarak görülür. Aralarında lo güvesi, semerli tırtıl güvesi (saddle back caterpillar moth), filanel kumaşı güvesi (flannel moth) de olan birkaçı, larvalarının batabilmesinden dolayı daha tedirgin edicidir. Özellikle tarım toplumlarında, güve ve tırtıl popülasyonları ciddi zararlara yol açarlar. Ağaç zararlılarının (Gypsy moth caterpillars), Türkiye’nin kuzeyindeki ormanlık alanlara zarar verdiği bilinmektedir. Lahana ve hardal ekinlerine sık sık lahana yaprak güvesi (diamond back moth) tarafından zarar verilirken, meyve çiftlikleri meyve iç kurdundan (codling moth) sıkıntı çekmektedir. Bazı güve larvalarının pamuk, domates ve mısır tükettikleri bilinmektedir. Bu güve larvalarıyla genel olarak pamuk elması kurtları (cotton boll worms), domates kurtları (tomato fruit worms) ve mısır başağı kurtları (cornear worms) kastedilmektedir. Bazı güve türlerinin ayrıca yün ve ipek gibi doğal elyaflardan yapılmış kumaşları yedikleri bilinmektedir.

Güveye dair işaretler büyük ölçüde türlerine bağlıdır. İç mekânlarda güveler, yetişkinlerinin odada uçuşmaları veya bir yüzey üzerinde dinlenmeleri esnasında fark edilirler. Kumaşla beslenen güveler, kumaştaki zarar anlaşıldığı zaman fark edilir. Bazıları, hareketliliklerinin belirtisi olarak ayrıca dokuma, koza ve hatta dışkılarını bırakır. Depolanmış gıda güveleri (Stored product moths), arkalarında zarar görmüş gıda maddeleri, dokuma ve dışkı da bırakır. Bazı güveler pupa evrelerinde (larva ile yetişkinlik arasındaki besin almadan geçen dönüşüm evresi) besin kaynaklarını bırakırlar. Pupalar dolapların, çekmecelerin ve duvarların köşelerinde görülebilmektedir.

İç mekânları istila eden güveler için en etkin çözüm, güveyi ve üreme maddelerini tespit etmektir. Tespit sonrası üreme malzemelerinin söz konusu türe göre ele alınması gerekmektedir. Profesyonel yardım için “Bayer Protection Program” üyesi Tekniktürk’e danışabilir, uzmanlarımızdan bilgi alabilirsiniz.